Rosja obiecuje REE: Czy magnesy neodymowe naprawdę potanieją? Realna prognoza 2026–2028

Magnesy neodymowe – dlaczego są drogie i niestabilne?

Magnesy neodymowe (NdFeB) to najmocniejsze magnesy stałe. Ich serce – neodym (Nd) – pochodzi z REE.
Chiny kontrolują:

• 70% wydobycia
• 90% przerobu (separacja Nd, Pr, Dy)

Zastosowania (i problemy z dostawami):

• EV: 1,5–2 kg Nd/silnik
• Wiatraki: 300–400 kg Nd/MW
• Przemysł: separatory, silniki, medycyna (MRI)

Dekret Putina: ambitne cele, stare problemy

4 listopada 2025 r. opublikowano „mapę drogową” REE. Do 1 grudnia rząd ma ją zatwierdzić.
Cele do 2030:

• Wydobycie ↑ do 50 tys. t/rok (z ~2,7 tys. t)
• Produkcja ↑ o 245% (1,23 mld USD/rok)
• Import ↓ z 75% do 45%

Kluczowe projekty – na papierze:

1. Tomtor (Jakucja): 154 mln t rudy, 9,5% REE. Od maja 2025: Rosnieft. Start: 2026–2027? Realnie: 2028–2030 (logistyka, mróz -60°C, brak dróg)
2. Łowozerskoje (Kolski): jedyna kopalnia, 2500 t/rok – przerób w Chinach
3. Zashikhinskoye: REE + tantal – wciąż w eksploracji
4. Zakłady separacji (Rosatom): Krasnokamieńsk, Soliakamsk – pilotaż, brak skali

Prognoza cen neodymu: ostrożne scenariusze

Czynniki przeciw spadkom:

• Opóźnienia w Tomtorze: historia rosyjskich projektów – 3–5 lat poślizgu
• Sankcje: brak dostępu do technologii separacji (Niemcy, Japonia)
• Chiny kontratakują: mogą zalać rynek tanim Nd, by wyeliminować konkurencję
• Logistyka: Jakucja – 6000 km od portów, zima 9 miesięcy

• Nadpodaż 5–10 tys. t NdPr/rok od 2028
• Recykling UE (cel: 25% Nd z odpadów)
• Nowe kopalnie: Australia, USA, Wietnam

Polska i UE: wciąż zależne

Polska importuje 100% REE. Rosja otwiera projekty dla inwestorów, ale:

• Sankcje UE blokują współpracę
• KGHM/Azoty – rozmowy o separacji w Puławach, ale bez finansowania
• Recykling: Łukasiewicz-IMN odzyskuje 1–2 t Nd/rok – kropla w morzu

Ryzyka dla firm

• 2026: wyczerpanie zapasów → ceny +15%
• 2027: sankcje na Rosję → Nd z Tomtoru niedostępny w UE
• 2028+: jeśli Rosja wejdzie – dumping, ale pod kontrolą Kremla

1. Kontrakty długoterminowe z dostawcami z Australii/USA
2. Zapasy na 18–24 miesiące
3. Inwestycja w recykling (ROI: 3–5 lat)

Podsumowanie: nie licz na cud

Rosja ma złoża, ale brakuje technologii, infrastruktury i zaufania. Tomtor może ruszyć – ale nie w 2026.
Optymistyczna prognoza:

• Ceny neodymu wysokie do 2028 roku.
• Spadek o 20–30% dopiero 2028–2030 – i to pod warunkiem braku nowych sankcji
• Chiny pozostaną dominujące