Recykling neodymu 2025: Chiny 300% taniej, ETS dobija przemysł – Europa płaci za iluzję jakości

ETS = fikcja, która niszczy konkurencyjność. BASF mówi to wprost

BASF w oficjalnych raportach i wywiadach podkreśla, że Europa straciła konkurencyjność w chemii ciężkiej z powodu ETS i cen energii. Firma przesuwa inwestycje i rozwój do Azji, gdzie energia jest stabilna i kilkukrotnie tańsza. To nie jest scenariusz „co jeśli” – to proces już trwający. Informacje te wynikają z publicznych raportów BASF z lat 2024–2025 oraz wypowiedzi zarządu, w których wprost wskazywane są koszty energii i ETS jako kluczowe czynniki decyzji inwestycyjnych.

W 2025 r. koszt uprawnień CO₂ dla BASF sięgnął około miliarda euro. To czysty koszt, który nie przekłada się na przewagi technologiczne ani innowacje – jedynie zwiększa rachunki. W Azji systemy pseudoklimatyczne istnieją tylko na papierze, a pieniądze i tak wracają do lokalnych firm jako subsydia.

Przykład z Polski: Henkel zamknął fabrykę w Raciborzu i przeniósł produkcję poza UE. Takich decyzji jest coraz więcej – to realna deindustrializacja.

Chińska energetyka 2024–2025: ponad 90 GW nowych mocy węglowych rocznie

Według Global Energy Monitor i CREA Chiny w latach 2024–2025 zatwierdzają i uruchamiają ponad 90 GW nowych mocy węglowych rocznie. To tempo niespotykane nigdzie na świecie – równowartość 1,5–2 dużych elektrowni węglowych tygodniowo. Dla porównania, łączna moc wszystkich elektrowni węglowych w Polsce to około 26 GW, czyli mniej niż jedna trzecia tego, co Chiny potrafią dorzucić w ciągu jednego roku. UE w tym samym czasie likwiduje moce i podnosi opłaty emisyjne.

Efekt? Duzi odbiorcy przemysłowi w Chinach płacą realnie 0,30–0,35 zł/kWh dzięki regulowanym cenom i subsydiom. Dotyczy to przede wszystkim prowincji węglowych oraz dużych odbiorców objętych preferencyjnymi taryfami – średnia krajowa może być wyższa, ale nadal jest kilkukrotnie niższa niż w UE. W Polsce i UE końcowa cena dla przemysłu wynosi 2,5–3,0 zł/kWh. Różnica 7–9x to różnica być albo nie być dla każdego energochłonnego zakładu.

Chińskie auta – dominacja w Europie to kwestia czasu

Marki BYD, NIO, XPeng, Li Auto, Zeekr czy MG4 już dziś wygrywają ceną i technologią. W Polsce w 2025 r. około 1 na 4 nowe EV pochodzi z Chin. W 2026–2027 będzie to 1 na 2, a do 2030 eksperci szacują 60–70% udziału rynkowego. To prognozy oparte na obecnym tempie ekspansji, strukturze kosztów i planowanych inwestycjach – jeśli nic się nie zmieni po stronie polityki przemysłowej UE, ten scenariusz jest więcej niż realny.

Porównanie kosztów 2025 – liczby bez makijażu

Różnice kosztów wynikają m.in. z cen energii, kosztów pracy, braku ETS, skali instalacji oraz dużo łagodniejszych wymogów środowiskowych w Azji. Poszczególne zakłady mogą raportować inne wartości, ale proporcja 3–4x na korzyść Chin pozostaje spójna z większością dostępnych analiz.

Recykling NdFeB = zależność od świeżego surowca. I to się nie zmieni.

W realnych warunkach przemysłowych z 1 kg zużytego magnesu NdFeB odzyskuje się 30–50% pełnowartościowego materiału magnetycznego. Powłoki, korozja, zanieczyszczenia i spoiwa powodują straty, których nie da się wyeliminować. Dlatego każdy nowy magnes klasy N42–N52 wymaga domieszania 50–70% świeżego surowca. Bez tego końcowe parametry spadają o 10–20%. W literaturze naukowej można znaleźć wyższe odzyski w warunkach laboratoryjnych, ale w praktyce przemysłowej realny odzysk czystego materiału rzadko przekracza 50%.

CRMA nakłada limit 65% importu z jednego kraju, co w praktyce oznacza droższe i słabsze magnesy oraz presję na recykling, który nie jest w stanie zastąpić surowca pierwotnego. Ekonomia jest nieubłagana.

Wniosek – cud z recyklingu nie nadejdzie

Przy obecnych cenach energii i ETS recykling NdFeB w Europie jest niekonkurencyjny wobec Chin. Azja wygrywa ceną, skalą i prostą polityką przemysłową. Europa płaci za ideologię – i traci przemysł, inwestycje oraz miejsca pracy. Rozsądny wybór? Nowe magnesy neodymowe z pewnego źródła, bez klimatycznych dopłat i biurokratycznego absurdu.

Na marginesie – o danych i niepewnościach

Artykuł opiera się na dostępnych danych rynkowych, raportach branżowych, analizach cen energii oraz modelach kosztowych recyklingu NdFeB. Wartości mogą różnić się w zależności od technologii, kraju, rynku i skali produkcji, jednak przedstawione trendy pozostają spójne w większości niezależnych analiz: energia i ETS w UE są wielokrotnie droższe niż w Azji, a recykling – bez taniego prądu – nie ma szans być konkurencyjnym wobec surowca pierwotnego z Chin.